Πολλά έχουν γραφτεί και άλλα τόσα έχουν ειπωθεί για την πολιτική προσωπικότητα με τους αμέτρητους φίλους και πολλούς φανατικούς εχθρούς. Έτσι συμβαίνει συνήθως, με τις σύνθετες, ανατρεπτικές και απρόβλεπτες προσωπικότητες, όπως αυτή του Ανδρέα Παπανδρέου, που άφησε, αναμφίβολα, ισχυρό αποτύπωμα στη νεότερη ιστορία της χώρας.

Η συμπλήρωση σήμερα 100 χρόνων από τη γέννηση του, είναι σίγουρα μια αφορμή όχι μόνο για οργάνωση εκδηλώσεων μνήμης απο το Κίνημα Αλλαγής, πολιτικό απόγονο του ΠΑΣΟΚ αλλά κυρίως για μόχλευση της συζήτησης περί την κεντροαριστερά, η οποία μοιάζει με κινούμενη άμμο μετά τις εξελίξεις που πυροδότησε η Συμφωνία των Πρεσπών ρευστοποιώντας το πολιτικό σκηνικό.

Ο διαγκωνισμός που εξελίσσεται το τελευταίο διάστημα ανάμεσα στον Αλέξη Τσίπρα και τη Φώφη Γεννηματά, φέρει και άρωμα “παπανδρεϊσμού” με τη διεκδίκηση της πολιτικής του παρακαταθήκης και της εκλογικής δεξαμενής που κατ’ επέκταση αυτή συνεπάγεται.

Το άνοιγμα και συνάμα κάλεσμα του πρωθυπουργού για ευρύ προοδευτικό μέτωπο, συχνά συνοδεύεται απο μια προσπάθεια να εμφανιστεί ως συνεχιστής του Ανδρέα Παπανδρέου μετά τη μνημονιακή στροφή του ΣΥΡΙΖΑ και την προσπάθεια άντλησης ψηφοφόρων από το κέντρο. Η επιχείρηση διεμβολισμού και οι αναταράξεις που προκαλεί κυρίως στο ΚΙΝΑΛ, αποτυπώνονται στη σφοδρότητα της επίθεσης που εξαπολύει με κάθε ευκαιρία η Φώφη Γεννηματά. Ήταν μόλις την Κυριακή, από την Κεντρική Επιτροπή του Κινήματος Αλλαγής απ’΄όπου προειδοποιούσε “δεν θα επιτρέψω να λεηλατηθεί η παράταξη του Α. Παπανδρέου απο τον τυχοδιώκτη κ. Τσίπρα και την παρέα του”. Όπως επίσης απο το βήμα του ίδιου συνεδρίου, η αποστροφή του Γιώργου Παπανδρέου για όσους επιχειρούν να μιμηθούν τον Αν. Παπανδρέου οτι δεν είναι ιδιοκτησία κανενός, τονίζοντας με νόημα οτι δεν υπηρέτησε την εικόνα του αριστερού αλλά την ουσία των σοσιαλιστικών αρχών. Η συνέχεια ενδεχομένως να δοθεί στις προγραμματισμένες απο το ΚΙΝΑΛ για σήμερα εκδηλώσεις σε Χίο (τόπο γέννησης του Α.Παπανδρέου), όπου θα μιλήσει η κ. Γεννηματά και στην Πάτρα, όπου είναι προγραμματισμένη ομιλία του Γιώργου Παπανδρέου.

Μυρσίνη Ζορμπά: “Ανδρέας Παπανδρέου-πολιτισμικό πορτρέτο”

Στις ψηφίδες του πολυδιάστατου μωσαϊκού έρχεται να προστεθεί η διαφορετική οπτική με την οποία επιχειρεί να προσεγγίσει την προσωπικότητα του Ανδρέα Παπανδρέου, η υπουργός Πολιτισμού, Μυρσίνη Ζορμπά, στο βιβλίο της με τίτλο «Ανδρέας Παπανδρέου – Πολιτισμικό Πορτρέτο». Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Πεδίο» και παρουσιάσθηκε χθες βράδυ σε εκδήλωση, στη Στοά του Βιβλίου με ομιλητές τον συγγραφέα Βασίλη Βασιλικό, τον υπουργό Επικρατείας, Χριστόφορο Βερναρδάκη, τον ομότιμο καθηγητή ΕΚΠΑ, Ηλία Νικολακόπουλο και την υπουργό Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου. Την εκδήλωση συντόνισε η δημοσιογράφος και κριτικός βιβλίου, Μικέλα Χαρτουλάρη. Με αρχική αφετηρία όχι το πολιτικό ενδια­φέρον για το πρόσωπο του Ανδρέα Παπανδρέου, αλλά τη διερεύνηση της πολιτισμικής του ταυτότητας: τη ζύμωση των ιδεών του από τα πρώτα χρόνια της διαμόρφωσης έως τα όψιμα, τις πολλαπλές εκφάνσεις της πολιτισμικής του ταυτότητας, η συγγραφέας καταγράφει τη σύσταση του πολιτισμικού του κεφαλαίου. Πέραν ωστόσο της πολιτισμικής προσωπογραφίας του Α. Παπανδρέου, δεν έλειψαν οι αναφορές,με έμμεσο τρόπο, σε ζητήματα της τρέχουσας επικαιρότητας. Ο προοδευτικός αριστερός χώρος δεν μπορεί παρά να περάσει ένα ποτάμι για να φθάσει στην προοδευτική διακυβέρνηση, δήλωσε μεταξύ άλλων η -με “σημιτικές” πολιτικές αναφορές- κ. Ζορμπά, αναθρεμμένη ,όπως η ίδια αναφέρει, στο κλίμα της ανανεωτικής Αριστεράς.

Στο ίδιο πάνελ και η κ. Ξενογιαννακοπούλου, γραμματέας άλλοτε του ΠΑΣΟΚ και υπουργός των κυβερνήσεων του Γ. Παπανδρέου. Αναφερόμενη στον Α. Παπανδρέου, ανακάλεσε δυο συμβουλές του όταν προβάλλουν αδιέξοδες καταστάσεις. Αλλάζουμε-έλεγε-την οπτική γωνία και το κάδρο μέσα απο τις οποίες τις προσεγγίζουμε ,ενώ όταν ανακύπτει ανάγκη επιλογών σε κομβικές στιγμές, τότε-σύμφωνα με τον Α. Παπανδρέου-σκεφτόμαστε με όρους μέλλοντος. Κάτι που -όπως είπε – η υπ. Διοικητικής Ανασυγκρότησης, θα μπορούσε να συσχετισθεί και με τη συζήτηση αναφορικά με τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Με όρους μέλλοντος εν τέλει πρέπει να αναλογιστούμε πόσο επείγουσα είναι η αναζήτηση της “ισορροπίας” ενός υγιούς κέντρου. Αλλό τόσο επείγουσα φαντάζει και η αυτοκριτική του πολιτικού συστήματος που με λάθη ή παραλείψεις του, συνθλίβει το κέντρο, ενισχύει τα άκρα, ανοίγοντας το δρόμο σε ακροδεξιές και νεοναζιστικές δυνάμεις. Η ισορροπία όμως προυποθέτει και αυτοκριτική ή όπως έλεγε και ο Α. Παπανδρέου, τουλάχιστον ένα “mea culpa”.

Κατερίνα Παπαβασιλείου