Την δριμεία κριτική του Βερολίνου αλλά ακόμη και της Άγκυρας προκάλεσε η μη ανανέωση των διαπιστεύσεων σε γερμανούς δημοσιογράφους στην Τουρκία.

«Ακατανόητο» χαρακτήρισε η Μαρία Αντεμπάρ, εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Γερμανίας, το γεγονός ότι δεν χορηγήθηκαν εκ νέου διαπιστεύσεις σε τρεις γερμανούς δημοσιογράφους. Δεν περιορίστηκε, όμως, σε αυτή τη δήλωση. «Έχουμε αποσαφηνίσει την θέση μας στην Τουρκία: θεωρούμε την ελευθερία του Τύπου πολύτιμο αγαθό. Οι γερμανοί, και εν γένει οι ευρωπαίοι δημοσιογράφοι, πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να ασκούν το επάγγελμά τους ελεύθερα στην Τουρκία. Ελπίζουμε ότι οι διαπιστεύσεις θα εκδοθούν σύντομα».

Το πως και το εάν θα γίνει κάτι τέτοιο παραμένει ασαφές. Η επίσημη στάση των τουρκικών αρχών δεν αφήνει και πολλά περιθώρια. Με ένα σύντομο email σε σχετική ερώτηση της Deutsche Welle, η Άγκυρα απάντησε: «Αγαπητοί εκπρόσωποι του Τύπου, η ανανέωση των διαπιστεύσεών σας για το έτος 2019 δεν εγκρίθηκε«.

Οι δημοσιογραφικές διαπιστεύσεις που εκδίδονται στην Τουρκία λήγουν κάθε Δεκέμβριο και οι δημοσιογράφοι πρέπει να υποβάλλουν εκ νέου αιτήσεις χορήγησης. Οι διαπιστεύσεις αυτές δεν αποτελούν μόνο άδεια άσκησης του επαγγέλματός τους, αλλά, ουσιαστικά και άδεια παραμονής στη χώρα.

Οι τρεις δημοσιογράφοι

Οι τρεις γερμανοί δημοσιογράφοι οι διαπιστεύσεις των οποίων δεν ανανεώθηκαν είναι ο Τόμας Ζάιμπερτ, ανταποκριτής της εφημερίδας Tagesspiegel, ο Γεργκ Μπράζε, επικεφαλής του στούντιο του κρατικού τηλεοπτικού σταθμού ZDF στην Κωνσταντινούπολη, και ο δημοσιογράφος του κρατικού ραδιοφωνικού και τηλεοπτικού δικτύου NDR, Χαλίλ Γκιουλμπεγιάζ.

Παλαιότερες υποθέσεις

Δεν είναι η πρώτη φορά που γερμανοί δημοσιογράφοι έρχονται αντιμέτωποι με προβλήματα στην Τουρκία. Το 2016, δεν ανανεώθηκε η διαπίστευση του Χασναΐν Καζίμ, τότε ανταποκριτή του περιoδικού Der Spiegel, με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να εγκαταλείψει τη χώρα. Την ίδια χρονιά δεν επετράπη η είσοδος στη χώρα στον Φόλκερ Σβενκ, δημοσιογράφο του επίσης κρατικού γερμανικού τηλεοπτικού δελτίου ARD, και στον φωτορεπόρτερ της Bild, Γιώργο Μουτάφη. Και οι δύο ήταν περαστικοί από την χώρα.

Το 2017, η αντιμετώπιση του Ντενίζ Γιουτζέλ από τις τουρκικές αρχές οδήγησε σε διπλωματική κρίση των δύο χωρών. Ο ρεπόρτερ της εφημερίδας Die Welt πέρασε έναν χρόνο σε φυλακή της Κωνσταντινούπουλης χωρίς να έχει δικαστεί, προτού τελικά, κατόπιν διεθνών πιέσεων αφεθεί ελεύθερος και επιστρέψει στην Γερμανία τον Φεβρουάριο του 2018. Ομοίως, η ρεπόρτερ Μεζάλε Τόλου συνελήφθη την άνοιξη του 2017 και τελικά η έξοδος από την Τουρκία της επετράπη τον Αύγουστο του 2018. Οι κατηγορίες για εμπλοκή τους σε τρομοκρατικές ενέργειες βρίσκονται ακόμη υπό διερεύνηση στην Τουρκία.

Πρόσφατες υποθέσεις

Ο Αντίλ Ντεμιρσί από την Κολονία κατηγορείται, επίσης, για διασυνδέσεις με δίκτυο τρομοκρατών και ο τούρκος Πελίν Ουνκέρ, που ασκεί ερευνητική δημοσιογραφία και συνεργάζεται μεταξύ άλλων με την Deutsche Welle, καταδικάστηκε σε 13 μήνες φυλάκιση τον Ιανουάριο εξαιτίας έρευνάς του σχετικά με τα Panama Papers.

Η έκθεση του υπουργείου Εξωτερικών της Γερμανίας

Όλα αυτά τα περιστατικά οδήγησαν το υπουργείο Εξωτερικών της Γερμανίας στην έκδοση μίας καταδικαστικής έκθεσης για την κατάσταση της ελευθερίας του Τύπου στην Τουρκία το 2018. Στην 40 σελίδων έκθεση αναφερόταν λεπτομερώς ο τρόπος με τον οποίο δημοσιογράφοι που ασκούσαν κριτική στην τουρκική κυβέρνηση «απειλούνταν με χρήση βίας ενώ βρίσκονταν υπό αστυνομική κράτηση», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Κριτική και από το ΑΚΡ

Κριτική έχει ασκηθεί ακόμη και από το κυβερνών Kόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) του Ερντογάν. Ο Μουσταφά Γενέρογλου, βουλευτής του κόμματος, δήλωσε ότι δεν αντιλαμβάνεται τον λόγο για τον οποίο δεν έγινε η ανανέωση των διαπιστεύσεων. «Ούτε κατανοώ, ούτε εγκρίνω αυτή την απόφαση«, είπε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας το πλήγμα που θα μπορούσε να επιφέρει αυτή η εξέλιξη στην διεθνή φήμη και τα οικονομικά συμφέροντα της Τουρκίας, και συμπλήρωσε: «Τέτοιες αποφάσεις υποσκάπτουν το προφίλ μίας κοσμοπολίτικης χώρας«.

Γενικευμένο πρόβλημα

Σε αυτή τη δυσχερή θέση, βέβαια, δεν βρίσκονται μόνο γερμανοί δημοσιογράφοι. Γύρω στους 80 ξένους ανταποκριτές στην Τουρκία δεν έχουν λάβει νέα διαπίστευση για το 2019.

Δομίνα Διαμαντοπούλου