Οι λοιμώξεις που αναπτύσσονται και μεταδίδονται εντός των νοσοκομείων, όπως είναι γνωστές οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, είναι η αιτία για την απώλεια 1.600-1.700 ανθρώπινων ζωών ετησίως.

Ένα από τα μέτρα που είναι δυνατόν να μειώσουν αυτό το φαινόμενο και μάλιστα χωρίς ιδιαίτερο κόστος, είναι η υγιεινή των χεριών ολων εκείνων που βρίσκονται σε νοσοκομειακό περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων των ασθενών και των συγγενών.

Μαλιστα, διεθνώς οι χειραψίες μέσα στα νοσοκομεία απαγορεύονται, αλλά κανείς δεν τηρεί αυτόν τον κανόνα.

Το καλό πλύσιμο των χεριών προστατεύει εντός και εκτός νοσοκομείου κυρίως από λοιμώξεις του αναπνευστικού και από γαστρεντερίτιδες, ενώ, περιορίζει και την αντοχή των μικροβίων στα αντιβιοτικά. Σύμφωνα με τον αμερικανικό Οργανισμό Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), το καλό πλύσιμο των χεριών μπορεί να προλάβει περίπου το 20% των λοιμώξεων του αναπνευστικού, για τις οποίες συχνά γίνεται μη ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών και η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε ανθεκτικά μικρόβια.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει θέσει ως στόχο την τήρηση των διαδικασιών αντισηψίας τουλάχιστον από το 85% του προσωπικού των νοσοκομείων, ποσοστό που δύσκολα πιάνουν ακόμα και τα καλά οργανωμένα ιατρικά και νοσηλευτικά τμήματα στις πιο προηγμένες υγειονομικά χώρες. Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι, το ποσοστό αυτό είναι λίγο πιο πάνω από το 50%.

Το Γραφείο Μικροβιακής Αντοχής του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ – π. ΚΕΕΛΠΝΟ) έχει ξεκινήσει εδώ και περίπου τρεις μήνες την επιχείρηση «Καθαρά χέρια» σε νοσοκομεία του ΕΣΥ. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που σχεδιάστηκε το καλοκαίρι του 2018 και έχει ως στόχο να εκπαιδεύσει όλους τους εργαζόμενους στα νοσοκομεία στο σωστό πλύσιμο των χεριών.

Σε πρώτη φάση, το πρόγραμμα εφαρμόζεται πιλοτικά από τον Ιανουάριο σε 30 νοσοκομεία της Αττικής και σε συγκεκριμένα τμήματα των νοσοκομείων. Επιλέχθηκαν Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και τουλάχιστον ένα παθολογικό και ένα χειρουργικό τμήμα από κάθε νοσοκομείο.

Για κάθε τμήμα ορίστηκαν εργαζόμενοι ως «κλινικοί σύνδεσμοι» για την εφαρμογή του προγράμματος, οι οποίοι εκπαιδεύτηκαν ειδικά, ώστε να μεταδώσουν την κουλτούρα για την τήρηση των πέντε βημάτων στην υγιεινή των χεριών: 1ο) Πριν από την επαφή με τον ασθενή, 2ο) πριν από κάθε καθαρό ή άσηπτο χειρισμό ασθενούς (π.χ. αλλαγή φλεβικού καθετήρα), 3ο) μετά την έκθεση σε σωματικά υγρά του ασθενούς, 4ο) μετά την επαφή με τον ασθενή και 5ο) μετά την επαφή με αντικείμενα ή έπιπλα που βρίσκονται στο άμεσο άψυχο περιβάλλον του ασθενούς (νοσηλευτικό διάγραμμα, κλινοσκεπάσματα, κομοδίνο κ.ά.). Ηδη έχουν εκπαιδευτεί 150 εκπαιδευτές.

Τα πρώτα αποτελέσματα του προγράμματος αναμένονται τον Ιούνιο.

Ο ΕΟΔΥ προετοιμάζεται την επέκταση του προγράμματος και στα νοσοκομεία της Μακεδονίας.

Νίνα Κομνηνού