«Θυμός», «αδυναμία» και «φόβος» είναι οι λέξεις που χρησιμοποιούν οι Ελληνες για να περιγράψουν τη χώρα τους, σύμφωνα με την έρευνα «Αντιλήψεις Περί Εθνικής Ταυτότητας, Μετανάστευσης και Προσφύγων στην Ελλάδα», που πραγματοποίησε η πρωτοβουλία «More in Common», η οποία συνεργάζεται με τη ΜΚΟ «Solidarity Now», σε δείγμα 2.000 ενηλίκων.
Αντίστοιχη σφυγμομέτρηση έχει προηγηθεί σε ΗΠΑ, Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία, Ιταλία, με στόχο να καταγραφεί ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνονται οι πολίτες τους όρους «ταυτότητα» και «ετερότητα».
Το 79% δηλώνει απογοητευμένο από το κατεστημένο. Το 82% απαντά ότι «η οικονομία δομείται για να ωφελούνται οι πλούσιοι και ισχυροί», ενώ το 35% των ερωτηθέντων έχει πεισθεί πως «είναι εύκολο για κάποιον σαν εμένα να διαπρέψει στην Ελλάδα».
Το 73% πιστεύει ότι η Ελλάδα χρειάζεται έναν ισχυρό ηγέτη, πρόθυμο να πάει κόντρα στους ισχύοντες κανόνες. Ως σοβαρότερα προβλήματα αναγνωρίζουν την οικονομία (31%), την ανεργία (22%) και μόλις το 7% θεωρεί φλέγον θέμα το μεταναστευτικό.
Παραμένουν υπερήφανοι για την ελληνική τους ταυτότητα (77%) και την ελληνική ιστορία (78%). Περίπου οι μισοί (54%) νιώθουν ότι η ελληνική ταυτότητα απειλείται, ενώ το 56% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι μερικές φορές αισθάνονται «ξένοι στην ίδια τους τη χώρα».
Οι Ελληνες, πάντως, είναι μάλλον θετικά διακείμενοι έναντι των προσφύγων και των μεταναστών. Το 77% δηλώνει ότι οι μετανάστες είναι πρόθυμοι να εργαστούν σκληρότερα και με χαμηλότερες αποδοχές, και το 56% ότι προσπαθούν να ενταχθούν στην ελληνική κοινωνία. Το 64% απαντά ότι η Ελλάδα ως χριστιανική χώρα οφείλει να καλύψει τις ανάγκες τους. Το 50% των ερωτηθέντων έχει κάνει κάποια δωρεά σε χρήμα ή είδος (ρούχα, τρόφιμα, είδη υγιεινής) τον τελευταίο χρόνο, το 40% γνωρίζει προσωπικά κάποιον πρόσφυγα, το 38% γνωρίζει προσωπικά κάποιον εθελοντή.
Παρότι οι Ελληνες δηλώνουν ότι συμπονούν τους πρόσφυγες, αποτιμούν το φαινόμενο της μετανάστευσης αρνητικά, καθώς το 51% υποστηρίζει ότι επιβαρύνουν το κράτος πρόνοιας και αποστραγγίζουν τους εθνικούς πόρους.
Αντιφάσεις εντοπίζονται και σε άλλα σημεία, καθώς το 51% θεωρεί ότι οι οικονομικοί μετανάστες διεκδικούν καθεστώς πρόσφυγα. Ιδιαίτερα επικριτικοί εμφανίζονται ως προς τους εταίρους: σύμφωνα με το 77%, οι Ευρωπαίοι εταίροι χρησιμοποίησαν την Ελλάδα, ενώ το 73% δηλώνει ότι δεν εμπιστεύεται την Τουρκία ως εταίρο για την από κοινού διαχείριση του προσφυγικού.