Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τράμπ δήλωσε ότι πιστεύει ότι το Λονδίνο μπορεί να «κάνει μια πολύ ουσιαστική εμπορική συμφωνία» με την Ουάσινγκτον μετά την αποχώρησή της Βρετανίας από την ΕΕ.
Η διεθνής συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, η διαφωνία ως προς τη συμμετοχή της κινεζικής εταιρείας Huawei στην ανάπτυξη του τηλεπικοινωνιακού δικτύου 5G στη Βρετανία, οι σχέσεις με τη Ρωσία, η κλιματική αλλαγή και η μελλοντική διμερής εμπορική σχέση μετά από το Brexit, ήταν τα βασικά θέματα των συνομιλιών που είχε ο πρόεδρος των ΗΠΑ με την Βρετανίδα πρωθυπουργό Τερέζα Μέι στη Ντάουνινγκ Στριτ.
Πως εξελίσσονται λοιπόν οι σχέσεις Ουάσινγκτον – Λονδίνου υπό το φως της επίσκεψης Τράμπ στη Βρετανία;
Εντός ή εκτός της ΕΕ οι σχέσεις αυτές με την υπερδύναμη είναι σημαντικές για το Ηνωμένο Βασίλειο που παρά τις «αυτοκρατορικές» κατά καιρούς εξάρσεις του παραμένει στην «εντατική» μετά το δημοψήφισμα του 2016.
Εάν εξετάσουμε στο σύνολο της την εξωτερική πολιτική της Ουάσινγκτον στα δυόμιση χρόνια που ο Ντόναλντ Τραμπ είναι στο Λευκό Οίκο είναι δύσκολο να εντοπίσουμε μια έκφανση της πολιτικής αυτής που να εξυπηρετεί και τα βρετανικά συμφέροντα ή έστω μια απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης που στα πλαίσια της «ειδικής σχέσης» των δύο χωρών ελήφθη ύστερα από διαβούλευση με τη βρετανική πλευρά.
Η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα είναι σαφές ότι αποδυναμώνει τη δράση κατά της κλιματικής αλλαγής όταν στη Βρετανία και στην Ευρώπη γενικότερα η κοινή γνώμη αλλά και οι κυβερνήσεις έχουν ιδιαίτερα ευαισθητοποιηθεί πάνω σε αυτό το θέμα όπως έδειξε και η ενίσχυση των Πράσινων στις πρόσφατες ευρωεκλογές.
Το «πολεμικό κλίμα» μεταξύ ΗΠΑ-Ιράν και η απόσυρση της Ουάσινγκτον από την ιστορική συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης αυξάνει τον κίνδυνο μιας νέας ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή και αποδυναμώνει έναν από τους πυλώνες της παγκόσμιας ασφάλειας και ειρήνης – τη Συνθήκη μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων.
Η μονομερής αναγνώριση από την Ουάσινγκτον της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ και των κατεχομένων υψωμάτων του Γκολάν από τις ισραηλινές δυνάμεις περιορίζει ακόμη περισσότερο τις πιθανότητες εξεύρεσης λύσης στο Παλαιστινιακό με βάση τα δύο ανεξάρτητα κράτη ενώ αυξάνει τον κίνδυνο μιας νέας αναταραχής στο κατώφλι της Ευρώπης.
Η κατά τα άλλα δικαιολογημένη επιμονή των ΗΠΑ για αύξηση της συμμετοχής των ευρωπαϊκών χωρών μελών του ΝΑΤΟ στις αμυντικές δαπάνες εγείρει ερωτήματα για τις αποτρεπτικές δυνατότητες της συμμαχίας και ουσιαστικά αποδυναμώνει την ασφάλεια των Ευρωπαίων συμμάχων των ΗΠΑ.
Η περιφρόνηση των κανόνων του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου και η υποβάθμιση από τις ΗΠΑ της διαδικασίας για την επίλυση των εμπορικών διαφορών συνιστούν απειλή για το διεθνές εμπορικό σύστημα που έχει συμβάλλει σημαντικά στην παγκόσμια ανάπτυξη στις τελευταίες δεκαετίες.
Σε όλα αυτά τα ζητήματα – και η λίστα αυτή θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη – η Βρετανία συμφωνεί περισσότερο με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες παρά με τις πολιτικές της κυβέρνησης Τραμπ. Πολλές φορές ωστόσο το Λονδίνο δίνει την εντύπωση ότι απομακρύνεται από τις βασικές πολιτικές τις ΕΕ στη διαμόρφωση των οποίων έχει συμβάλλει ουσιαστικά το Ηνωμένο Βασίλειο κατά την τελευταία
τεσσαρακονταετία, εκτιμούν οι αναλυτές.
Ποιο είναι το μέλλον της βρετανικής εξωτερικής πολιτικής στα πλαίσια πάντα της «ειδικής σχέσης» του Λονδίνου με την Ουάσινγκτον; Ο αντιαμερικανισμός μερίδας της βρετανικής γνώμης υπάρχει, αλλά εξισορροπείται από τον φιλοαμερικανισμό εξαιτίας των αρνητικών διαθέσεων πολλών Βρετανών έναντι της ΕΕ. Ακόμη, όμως, και οι πλέον ένθερμοι φίλοι των Ηνωμένων Πολιτειών δεν νιώθουν ενθουσιασμό για το πρόσωπο του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ή για την επιλογή του να επισκεφθεί τη
Βρετανία αυτή τη χρονική στιγμή.
Από πολλούς κύκλους εκτιμάται ότι δεν είναι πάντα συνετό για το Λονδίνο να ακολουθεί, ορισμένες φορές «δουλικά», το παράδειγμα της Ουάσινγκτον. Η αμερικανική εξωτερική πολιτική αυτή την περίοδο με τον κ. Τραμπ στο πηδάλιο του Λευκού Οίκου φαίνεται ότι δεν λαμβάνει σοβαρά υπόψη τις ανησυχίες των Ευρωπαίων συμμάχων. Ορισμένοι εκφράζουν την άποψη ότι η Βρετανία θα πρέπει να
επιδιώξει στενότερες σχέσεις με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ειδικά μάλιστα όταν οι επίσημες θέσεις της βρετανικής κυβέρνησης για διάφορα ζητήματα που απασχολούν τη διεθνή κοινή γνώμη συμπίπτουν με τις θέσεις των χωρών αυτών. Στο βωμό της «ειδικής σχέσης» με τις ΗΠΑ δεν θα πρέπει να θυσιασθούν τα βρετανικά συμφέροντα, τονίζουν οι αναλυτές.
Βύρων Καρύδης
