Ο θάνατος του Ιρανού στρατηγού χθες μετά από αμερικανικούς βομβαρδισμούς στο αεροδρόμιο της Βαγδάτης είναι ένα από τα βασικά θέματα στα διεθνή μέσα ενημέρωσης, καθώς η εξέλιξη αυτή προκαλεί παγκόσμια ανησυχία για πιθανή κλιμάκωση της έντασης τόσο στις σχέσεις Ιράν – ΗΠΑ όσο και στην ευρύτερη περιοχή της Μ. Ανατολής

Για Σουλεϊμανί: Το Πεντάγωνο επιβεβαίωσε ότι ο Ιρανός υποστράτηγος Κασέμ Σουλεϊμανί, επικεφαλής της Δύναμης Κουντς των Φρουρών της Επανάστασης, είναι ανάμεσα στους νεκρούς της επίθεσης στο διεθνές αεροδρόμιο της Βαγδάτης χθες το βράδυ, αναφέρει το BBC. Ιρακινά και άλλα μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι ο Σουλεϊμανί σκοτώθηκε στη διάρκεια βομβαρδισμού στο διεθνές αεροδρόμιο της Βαγδάτης με κάποια μέσα να αναφέρουν ότι η επίθεση προήλθε από αμερικανικό drone. «Ο στράτηγος Σουλεϊμανί είχε εμπλακεί σε σχέδια επιθέσεων εναντίον των Αμερικανών διπλωματών καθώς και στρατιωτικών στο Ιράκ και σε όλη την περιοχή» ανέφερε το Πεντάγωνο σε ανακοίνωση του κατηγορώντας τον ανοιχτά για τις πρόσφατες επιθέσεις εναντίον αμερικανικών στρατευμάτων και της αμερικανικής πρεσβείας, στη Βαγδάτη.

Τι σημαίνει: Η δολοφονία ενός εκ των ηγετών της ιρανικής στρατιωτικής ελίτ και ειδικά της Δύναμης Κουντς σημαίνει ότι εξολοθρεύτηκε ένας επικίνδυνος εχθρός των ΗΠΑ αλλά παράλληλα προκαλεί μια ριψοκίνδυνη κλιμάκωση σε μια ήδη ταραγμένη περιοχή που θα μπορούσε να έχει άμεσες συνέπειες για το στρατιωτικό προσωπικό των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στη Μέση Ανατολή. Ακόμα και πριν την επιβεβαίωση του Πενταγώνου σχετικά με τον θάνατο του Σουλεϊμανί η πιθανότητα να αποτέλεσε στόχο της Αμερικής σε ιρακινό έδαφος προκάλεσε ισχυρές αντιδράσεις σε πάρα πολλές χώρες, ενώ προκάλεσε άνοδο των τιμών του πετρελαίου. Αμερικανοί αξιωματούχοι και αναλυτές εκτιμούν πως πρόκειται για μια κίνηση υψηλότατου ρίσκου που … μάλιστα δεν ήταν καν αναμενόμενη.

Στο μεταξύ, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, ο αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ορκίστηκε σήμερα ότι η χώρα θα «εκδικηθεί» τον θάνατο του ιρανού υποστρατήγου Κασέμ Σουλεϊμανί, ο οποίος σκοτώθηκε τα μεσάνυχτα σε αμερικανική επιδρομή στη Βαγδάτη, ενώ κήρυξε τριήμερο εθνικό πένθος στην Ισλαμική Δημοκρατία. Το γεγονός ότι ο Σουλεϊμανί «έγινε μάρτυρας» είναι «η επιβράβευση για τον ακούραστο αγώνα του όλα αυτά τα χρόνια (…) Αν το θέλει ο Θεός, το έργο και ο δρόμος του δεν θα σταματήσουν εδώ, και τους εγκληματίες που έβαψαν τα χέρια τους με το αίμα του και με αυτό των άλλων μαρτύρων τους περιμένει αδυσώπητη εκδίκηση», ανέφερε ο αγιατολάχ Χαμενεΐ σε ανάρτησή του στο Twitter στη γλώσσα φαρσί. Το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν συγκλήθηκε εκτάκτως για να συζητήσει την «εγκληματική» επίθεση στη Βαγδάτη που είχε αποτέλεσμα να σκοτωθεί ο ιρανός υποστράτηγος Κασέμ Σουλεϊμανί, ανήγγειλε ο εκπρόσωπος του οργάνου αυτού, σύμφωνα με το ιρανικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων FARS.

Σύμφωνα με τη Λιζ Ντουσέ, επικεφαλής ανταποκρίτρια του BBC για θέματα Μέσης Ανατολής «ο επικεφαλής της ισχυρής Δύναμης Κουντς, Κασέμ Σουλείμανί θεωρήθηκε ο ενορχηστρωτής των φιλόδοξων σχεδίων του Ιράν στη Μέση Ανατολή και ο πραγματικός… υπουργός Εξωτερικών σε ό,τι αφορά υποθέσεις πολέμου και ειρήνης». Θεωρείται ευρέως ως ο βασικός αρχιτέκτονας του πολέμου του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ στη Συρία, της συνεχιζόμενης σύγκρουσης στο Ιράκ, της μάχης εναντίον του Ισλαμικού Κράτους και πολλών άλλων. Λόγω της τεράστιας ισχύος του ο στρατηγός αποτελούσε πρόσωπο θαυμασμού αλλά και μίσους, ενώ είχε λάβει μυθικές διαστάσεις ο ρόλος του στη Μέση Ανατολή μέσων των social media. Ο θάνατός του σηματοδοτεί μια αποφασιστικής σημασίας καμπή στην ήδη τεράστια κρίση μεταξύ Ιράν και ΗΠΑ καθώς και των συμμάχων τους. Η κλιμάκωση και τα αντίποινα είναι ήδη αναμενόμενα οδηγώντας μια ταραγμένη περιοχή σε μια ακόμα επικίνδυνη κατεύθυνση.

Την ίδια ώρα, η διπλωματική κοινότητα στην Ουάσινγκτον εξετάζει τι θα συμβεί τα επόμενα τέσσερα χρόνια, αν ο Τραμπ «επιβιώσει» της διαδικασίας αποπομπής του και επανεκλεγεί το 2020, αναφέρει σε εκτενές δημοσίευμα του το Politico. Το βασικό συμπέρασμα είναι: ένας γεωπολιτικός σεισμός. Το Politico μίλησε με δεκάδες Ευρωπαίους διπλωμάτες και αξιωματούχους στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ ενόψει μιας πολύ πιθανής δεύτερης θητείας του Τραμπ. Και ενώ κανείς δεν θέλησε να μιλήσει επώνυμα υπό το φόβο ότι θα προκαλέσει την οργή του Λευκού Οίκου, υπήρξε ομόφωνη πρόβλεψη ότι τέσσερα ακόμα χρόνια προεδρίας υπό τον Τραμπ θα προκαλέσουν ισχυρότατο σεισμό… ενώ τα προηγούμενα χρόνια αστάθειας θα μοιάζουν- συγκριτικά με ό,τι αναμένεται να συμβεί -«απλές σεισμικές δονήσεις».

Ενισχυμένος από μια πιθανή επανεκλογή τοθ ο Τραμπ δεν θα έχει κανένα λόγο πια να πιέζεται κυριολεκτική από κανόνες και συμβουλές, σύμφωνα με τους διπλωμάτες. Μια δεύτερη θητεία θα «έχει ξεκάθαρα δυσανάλογα συνέπειες» στην παγκόσμια πολιτική σκηνή, ανέφερε κάποιος άλλος. Πολυεπίπεδα συστήματα θα διαταραχθούν. Μια νέα γεωπολιτική τάξη θα αναδειχθεί. «Για να επιβιώσουμε τα επόμενα τέσσερα χρόνια θα πρέπει να ακολουθήσουμε διαφορετική στρατηγική. Θα πρέπει να προετοιμαστούμε για μια μεγάλη περίοδο υποχώρησης των ΗΠΑ» ανέφερε βορειοευρωπαίος διπλωμάτης. (…) Αρκετές χώρες επικεντρώνονται πλέον σε διπλωματικές επαφές με το Κογκρέσσο και ξεχωριστές πολιτείες. Θυμηθείτε πως στη Σύνοδο των Η.Ε για το κλίμα το 2018 συμμετείχαν οι κυβερνήτες της Καλιφόρνιας, της Χαβάης, του Μέρυλαντ και της Μασαχουσέτης. Είναι ένα ενδιαφέρον παράδειγμα του πώς επικεφαλής των πολιτειών έχουν αναδειχθεί πλέον σε «πρέσβεις» των ΗΠΑ. Η τάση αυτή θα ενισχυθεί αν επανεκλεγεί ο Τραμπ.

Στην Τουρκία: Το κοινοβούλιο άναψε το «πράσινο φως» προκειμένου η τουρκική κυβέρνηση να αποστείλει στρατεύματα στη Λιβύη προκειμένου να στηρίξει τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση στην Τρίπολη, παρά τις ανησυχίες ότι μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τη χώρα. Η κυβέρνηση που έχει τη στήριξη των Ηνωμένων Εθνών του Φαγιέζ αλ Σαρράζ μάχεται εναντίον των αντίπαλων δυνάμεων του Χαλίφα Χαφτάρ που έχει την ανοιχτή στήριξη της Αιγύπτου, της Ρωσίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Γαλλίας, αναφέρει το Politico.
«Πόλεμος και … τάξη»: Η Άγκυρα στηρίζει από την πλευρά της ανοιχτά την κυβέρνση αλ Σαρράζ με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν να δηλώνει τον περασμένο μήνα ότι η Τρίπολη έχει ζητήσει βοήθεια. Το ψήφισμα που εγκρίθηκε χθες δεν περιλαμβάνει λεπτομέρειες για πιθανή ανάπτυξη στρατευμάτων, επιτρέποντας στην κυβέρνηση να καθορίσει τον σκοπό, τη διάρκεια και τον χρόνο οποιασδήποτε επιχείρησης στη Λιβύη. Η εντολή που δόθηκε χθες έχει διάρκεια ενός χρόνου και αφορά μια ακόμα στρατιωτική παρέμβαση της Τουρκίας μετά τη Συρία.

Αναλυτές θεωρούν ότι η τουρκική κυβέρνηση δεν αντέχει πολιτικά και δεν μπορεί να στηρίξει επιχειρησιακά μια στρατιωτική παρέμβαση μεγάλης έκτασης, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τις ακτές της. Καταλυτικό ρόλο πρέπει να έπαιξε και η ψυχρολουσία που υπέστη ο Ερντογάν κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Τυνησία, όπου ο νέος πρόεδρος της χώρας Κάις Σαϊέντ απέρριψε το αίτημά του για την παροχή ναυτικών και αεροπορικών διευκολύνσεων, επιμένοντας να διατηρήσει ουδετερότητα στη λιβυκή κρίση.
Χθες το βράδυ, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνομιλίας Τραμπ – Ερντογάν ο Αμερικανός πρόεδρος είπε στον Τούρκο ομόλογό του ότι «η ξένη παρέμβαση περιπλέκει την κατάσταση στη Λιβύη». Από την τουρκική προεδρία είχε ανακοινωθεί νωρίτερα πως οι δύο ηγέτες είχαν τονίσει «την ανάγκη εξεύρεσης διπλωματικών λύσεων στα περιφερειακά ζητήματα».

Στην Ισπανία: «Φτάσαμε σε κυβέρνηση τελικά;» αναρωτιέται το Politico. Ο Πέδρο Σάντσεθ της Ισπανίας μπορεί να ελπίζει ότι σύντομα θα πετύχει να έχει και πάλι τον τίτλο του πρωθυπουργού. Ύστερα από μεγάλες σε διάρκεια και εργώδεις διαπραγματεύσεις με το καταλανικό κόμμα, ERC τελικά συμφώνησαν να απέχει από τη διαδικασία παροχής ψήφου εμπιστοσύνης.
Οι μηχανισμοί: Ο πρώτος γύρος της ψηφοφορίας αναμένεται να πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα και φυσικά ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός θα χάσει, καθώς απαιτείται απόλυτη πλειοψηφία. Αντίστοιχα ο δεύτερος γύρος αναμένεται στις 7 Ιανουαρίου όταν το ERC θα απέχει κάτι που θα διευκολύνει τον Σάντσεθ καθώς χρειάζεται απλή πλειοψηφία.
Το υπουργικό συμβούλιο που έχει σχηματιστεί από τους Σοσιαλιστές του Σάντσεθ και τους αριστερούς Podemos θα αποτελέσει την πρώτη κυβέρνηση συνασπισμού από τότε που αποκαταστάθηκε η δημοκρατία στη χώρα. Ωστόσο θα πρόκειται για μια κυβέρνηση μειοψηφίας.

Η αποχή… έχει τίμημα: Η συμφωνία με το ERC που τάσσεται υπερ της απόσχισης αναφέρει ότι η κυβέρνηση συμφωνεί πως το καταλανικό ζήτημα είναι «πολιτικής φύσεως» και επομένως θα πρέπει να επιλυθεί με πολιτικά μέσα δηλαδή διάλογο και διαπραγματεύσεις και σε καμία περίπτωση με δικαστικά μέσα, αναφέρει η Pais.
Στο μεταξύ, το Βέλγιο δεν πρόκειται να εκδώσει τον Κάρλες Πουιτζδεμόν στην Ισπανία. Δικαστήριο της χώρας ανέστειλε το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης εναντίον του πρώην προέδρου της Καταλονίας που αντιμετωπίζει κατηγορίες για την αποτυχημένη προσπάθεια απόσχισης της περιοχής. Η απόφαση έρχεται δύο εβδομάδες μετά την αντίστοιχη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που κατέληξε ότι ένας ακόμα πρώην ηγέτης, ο πρώην αντιπρόεδρος της Καταλονίας, Οριόλ Χουνκέρας, που εξελέγη ευρωβουλευτής τον Μάιο θα έπρεπε να εκτελεί κανονικά τα καθήκοντα του και να αποφυλακιστεί. Αναφερόμενο σε αυτή την απόφαση, το δικαστήριο στις Βρυξέλλες απεφάνθη ότι η ασυλία του Χουνκέρας θα πρέπει να ισχύσει τόσο για τον Πουιτζδεμόν όσο και τον πρώην υπουργό Υγείας, Αντόνι Κομίν, που επίσης εξελέγη ευρωβουλευτής.

Αλεξάνδρα Βουδούρη