Κλιμακώνεται επικίνδυνα η κρίση στη Μέση Ανατολή, ανατολική Μεσόγειο, Βόρεια Αφρική (Ιράν, Ιράκ, Σαουδική Αραβία, Υεμένη, Συρία, Ισραήλ, Λίβανος, Λιβύη), μετά την δολοφονία του Ιρανού Στρατηγού Σουλειμανί με εντολή του αμερικανού προέδρου Ντ. Τράμπ στη Βαγδάτη, την αναμενόμενη απάντηση στης Τεχεράνης, τις συμφωνίες για ενεργειακή συνεργασία Τουρκίας, Λιβύης και Ελλάδας, Ισραήλ, Κυπριακής Δημοκρατίας (αγωγός East Med) και την αποστολή τουρκικών στρατευμάτων στη Λιβύη, προκειμένου να προστατέψουν την Κυβέρνησης Σαράτζ , που πολιορκείται από τις δυνάμεις του Στρατάρχη Χαφτάρ.

Σε ένα εκρηκτικό διεθνές και περιφερειακό περιβάλλον, λόγω αγεφύρωτων εθνοθρησκευτικών αντιθέσεων και συγκρουσιακών οικονομικό-πολιτικών συμφερόντων, υφίστανται ισχυρές αλληλοεπιδράσεις από τις αποφάσεις ηγετών (Τράμπ, Ερντογάν, Πούτιν, Νετανιάχου, αλλά και διαφόρων σιιτών Αγιοταλάχ και σουνιτών Τζιχαντιστών και σκληροπυρηνικών Ουαχαμπιτών), η δυναμική των οποίων διαμορφώνει και την μεγακλίμακα (mega-scale) των γεγονότων, με συνήθως, δραματικές συνέπειες για τις αδύναμες χώρες.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ , διέταξε την εξόντωση του Ιρανού υποστρατήγου Κασέμ Σουλεϊμανί, που σκοτώθηκε σε βομβαρδισμό στο διεθνές αεροδρόμιο της Βαγδάτης. Πρόκειται για δολοφονία κρατικού αξιωματούχου (Ιράν), που δρούσε πολιτικά σε άλλη χώρα (Ιράκ) με απόφαση προέδρου τρίτης χώρας (ΗΠΑ), δηλαδή, πλήρης η κατάρρευση βασικών αρχών διεθνούς Δικαίου, σχετικά με τον σεβασμό στην εδαφική κυριαρχία και στην άσκηση κρατικής εξουσίας ανεξάρτητων κρατών με εκλεγμένες Κυβερνήσεις.

Έτσι λοιπόν, με την αυγή του νέου έτους, επανέρχεται το πολεμικό σενάριο μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του Θεοκρατικού σιιτικού Ιράν των Αγιατολαχ, αλλά και του Ισραήλ κατά του Ιράν. Ωστόσο, πολλά θα κριθούν από το επίπεδο της απάντησης των Ιρανών (θα επιλεγεί στρατιωτικό πλήγμα ή τρομοκρατική ενέργεια;), που σε όλους τους τόνους, δηλώνουν, πως θα πάρουν εκδίκηση για τον θάνατο του Κασέμ Σουλεϊμανί, καθώς επίσης και από την ανταπάντηση των αμερικανών. Ήδη ο αμερικανός πρόεδρος απείλησε, ότι η αμερικανική αεροπορία, έχει επιλέξει 52 στόχους στο Ιράν, στην περίπτωση που θα ύπαρξη στρατιωτική απάντηση του Ιράν , για την δολοφονία του Σουλειμανί.

Πιθανή πολιτική ερμηνεία της απόφασης του αμερικανού Προέδρου να δολοφονηθεί ο Σουλειμανί είναι, η αυξανόμενη πολιτική επιρροή του Ιράν στο Ιράκ, όπου ο δολοφονηθείς ιρανός στρατηγός είχε πρωταγωνιστικό ρόλο. Επίσης, ο στρατηγός Κασέμ Σουλεϊμανί, κατεύθυνε τη δράση διαφόρων οργανώσεων, όπως της Λιβανέζικης Χεζμπολάχ και της Παλαιστινιακής Χαμάς, οργανώσεις που οι ΗΠΑ, έχουν χαρακτηρίσει ως τρομοκρατικές.

Όμως η δολοφονία του Ιρανού Στρατηγού, πιθανότητα, έχει ανοίξει τον ασκό του Αιόλου στην περιοχή, καθώς,
το Ιράν αναμένεται να επιμείνει στη στρατηγική που χάραξε στο Ιράκ, στον Λίβανο, στη Συρία και την Υεμένη, όπου έχει στήσει γραμμές άμυνας, κινητοποιώντας το πολυπληθές σιιτικό στοιχείο, για την αποτροπή της περικύκλωσης της Ισλαμικής Δημοκρατίας του ΙΡΑΝ, από τις ΗΠΑ, με τη βοήθεια του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας.

Το ερώτημα είναι, πόσο καλά προετοιμασμένες είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, για την αναμενόμενη απάντηση του Ιράν, που μπορεί να εκδηλωθεί σε διάφορα επίπεδα, από το οικονομικό, ενεργειακό, την κατακόρυφη αύξηση της τιμής του πετρελαίου, ακόμη και σε στρατιωτικό και διπλωματικό επίπεδο ή και σε ακραίες καταστάσεις, όπως είναι οι τρομοκρατικές ενέργειες. Όπως είναι γνωστό, η Τεχεράνη έχει σχέσεις με διάφορες τρομοκρατικές οργανώσεις, που δρουν στην Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, όπου οι Φρουροί της Επανάστασης του Ιράν , έχουν τον πρώτο και αποφασιστικό λόγο.

Δυο ακόμη εξελίξεις θα πρέπει να απασχολήσουν και να μας προβληματίσουν.
η πρώτη , την αποδέσμευσή του από την πυρηνική συμφωνία του 2015 (JPCOA) που είχε υπογράψει με τις μεγάλες δυνάμεις ανακοίνωσε το Ιράν. Σύμφωνα με την κρατική τηλεόραση και το πρακτορείο IRNA, δεν θα υπάρχει πλέον κανένας περιορισμός στον εμπλουτισμό ουρανίου, αλλά η Τεχεράνη θα εμπλουτίζει ουράνιο «ανάλογα με τις τεχνικές ανάγκες της».

και η δεύτερη ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου χαρακτήρισε το Ισραήλ «πυρηνική δύναμη», κατά την ενημέρωση του υπουργικού συμβουλίου του Ισραήλ, για τις πρόσφατες συμφωνίες που υπέγραψε με Ελλάδα και Κύπρο για τον EastMed. Το Ισραήλ διαθέτει πυρηνικό οπλοστάσιο, αλλά δεν έχει ποτέ επιβεβαιώσει ή διαψεύσει ότι έχει στην κατοχή του πυρηνικά όπλα, διατηρώντας την πολιτική της αμφισημίας εδώ και δεκαετίες. Ουσιαστικά, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός ενημέρωσε την ηγεσία του Ιράν, για τις πυρηνικές δυνατότητες του Ισραήλ.

ο αγωγός East Med

Στο Ζάππειο Μέγαρο, ο Πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης, ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπένιαμιν Νετανιάχου και ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, συνυπέγραψαν, τη συμφωνία κατασκευής του αγωγού East Med, που φιλοδοξεί να μεταφέρει το φυσικό αέριο, από την Ανατολική Μεσόγειο στην Ευρώπη, μέσω Κρήτης, Δυτικής Ελλάδας και Ιταλίας. Με αυτή τη συμφωνία, ολοκληρώθηκε το πρώτο μέρος, το πολιτικό και γραφειοκρατικό, για την κατασκευή του αγωγού.

Αναμφίβολα, η κατασκευή του EastMed έχει ιδιαίτερη αξία, εφόσον φυσικά ολοκληρωθεί και λειτουργήσει. Η αξιολόγηση της συμφωνίας, από οικονομικής, διπλωματικής, γεωπολιτικής και πολιτικής απόψεως, έχει θετικό πρόσημο, για Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ, πιθανόν και για την Αίγυπτο, και αρνητικό για την Τουρκία.

Η αντίστοιχη ενεργειακή συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης σχετικά με τα θαλάσσια σύνορα στη Μεσόγειο, ενδέχεται, να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στον East Med, ο οποίος θα περάσει από τις σχεδιασμένες ΑΟΖ Τουρκίας και Λιβύης. Και αυτό διότι, ο αγωγός East Med θα περάσει μέσα από μια θαλάσσια περιοχή την οποία η Άγκυρα περιγράφει ως δική της. Η συμφωνία λοιπόν, είναι μια νομική πράξη, η οποία έχει έρεισμα στο διεθνές δίκαιο, καθώς αποτυπώνει τη βούληση τριών κυρίαρχων κρατών (Ελλάδας, Ισραήλ, Κύπρου), για εμβάθυνση της συνεργασίας τους, στον ενεργειακό τομέα, που όμως, τέμνεται με την συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης, αμφιβόλου, τουλάχιστον, νομιμότητας, αλλά που εξυπηρετεί ισχυρά, γεωπολιτικά και γεωοικονομικά συμφέροντα.

Απάντηση στην συμφωνία για την κατασκευή του αγωγού East Med, έδωσε η Τουρκία, με την απόφαση της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης να στείλει στρατεύματα στη Λιβύη. Τα τουρκικά στρατεύματα θα υπερασπιστούν την διεθνώς αναγνωρισμένη «Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας (GNA)» του Φαγιέζ αλ-Σαράτζ, αλλά και την ενεργειακή συμφωνία Τουρκίας- Λιβύης και θα αντιμετωπίσουν, τις επελαύνουσες δυνάμεις του «Εθνικού Στρατού (LNA)» υπό τον στρατηγό Χαλιφά Χαφτάρ.

η ελληνική διπλωματία

Ειδικά τώρα για τη στάση της Ελλάδος και την δραστηριότητα της Ελληνικής διπλωματίας.
Οι ΗΠΑ και η Ε.Ε., στηρίζουν την Κυβέρνηση Φαγιέζ αλ-Σαράτζ, την οποία και θεωρούν νόμιμη κυβέρνηση της Λιβύης (αυτή αναγνωρίζει ο ΟΗΕ). Η Ελλάδα είναι στην αντίπερα όχθη, αφού αναγνωρίζει (de facto), ως νόμιμη εξουσία της Λιβύης το καθεστώς υπό τον στρατηγό Χαλιφά Χαφτάρ.
Η αεροναυτική βάση της Σούδας, αναμένεται να έχει καθοριστικό ρόλο στις επιχειρήσεις των αμερικανών στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή. Ήδη, προσγειώθηκαν στην 115 Πτέρυγα Μάχης στη Σούδα τέσσερα ελικοφόρα τύπου Οσπρεϊ (CV-22B) και δύο μεταγωγικά C-130, προερχόμενα από το Μίλντενχολ της Αγγλίας, όπου εδρεύει η 352 Πτέρυγα της Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων της αμερικανικής αεροπορίας. Τα αεροσκάφη αυτά προορίζονται για επιχειρήσεις μεταφοράς Αμερικανών πολιτών ή αξιωματούχων από την ευρύτερη περιοχή του Ιράκ.
Άραγε έχουν ενημερωθεί οι ελληνικές αρχές, τα συναρμόδια υπουργεία Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών, για τα αμερικανικά σχέδια;

Χρήστος Καπούτσης