Ομάδα οικονομολόγων από επτά ευρωπαϊκές χώρες (Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ολλανδία, Ελβετία και Βρετανία) συνέταξε πριν μια εβδομάδα κείμενο- έκκληση για την έκδοση ενός ειδικού ευρω-ομολόγου- το οποίο αποκαλεί «Ομόλογο για την Ευρωπαϊκή Αναγέννηση»- προκειμένου να χρηματοδοτηθούν δράσεις αντιμετώπισης της πανδημίας που πλήττει όλες τις ευρωπαϊκές χώρες πληττόμενες χώρες.

Από την Ελλάδα, συμμετείχε στη σύνταξη του κειμένου ο Καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Νίκος Χριστοδουλάκης.
Το κείμενο με μορφή ανοιχτής επιστολής προς τους Προέδρους των Ευρωπαϊκών Θεσμών, τους επικεφαλής κρατών και κυβερνήσεων των μελών χωρών. Ήδη έχουν συγκεντρωθεί πάνω από 1700 υπογραφές κυρίως οικονομολόγων αλλά και από άλλους χώρους, από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Από τη χώρα μας έχουν συγκεντρωθεί 135 υπογραφές από καθηγητές και ερευνητές Οικονομικών από σχεδόν όλα τα ελληνικά πανεπιστήμια και από διάφορους άλλους επαγγελματικούς χώρους.

Ακολουθεί η επιστολή:

Η διασπορά του κορονοϊού Covid-19 έχει προσδιορίσει την πιο σοβαρή παγκόσμια υγειονομική και οικονομική διαταραχή που πλήττει όλον τον κόσμο μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Τα υγειονομικά συστήματα, οι οικογένειες, τα άτομα, οι επιχειρήσεις σε όλη την Ευρώπη χρειάζονται άμεση και σημαντική βοήθεια. Τα αναγκαία μέτρα περιλαμβάνουν:

Διάθεση πόρων στα υγειονομικά συστήματα για να μπορέσουν να θεραπεύσουν τους ασθενείς που έχουν προσβληθεί από τον ιό και να αποτρέψουν νέα κρούσματα.

Παροχή προσωρινών βοηθημάτων ανεργίας σε όλους τους εργαζομένους που θα χάσουν τις δουλειές τους.

Υποβοήθηση οικογενειών και νέων, ηλικιωμένων και ανθρώπων με αναπηρία να καλύψουν τις πρόσθετες ανάγκες τους που προκύπτουν ως αποτέλεσμα της κρίσης.

Παροχή επιδοτήσεων και χρηματικής βοήθειας σε επιχειρήσεις που είναι υποχρεωμένες να σταματήσουν ή να μειώσουν την παραγωγή τους.

Χρηματοδότηση του εκπαιδευτικού συστήματος για να υλοποιήσει προγράμματα εκπαίδευσης εξ αποστάσεως.

Χρηματοδότηση λειτουργιών μη κυβερνητικών οργανώσεων για να ασκήσουν τον ρόλο τους της κοινωνικής υποστήριξης.

Χρηματοδότηση ενός πανευρωπαϊκού προγράμματος για υποδομές και περιβαλλοντικές δράσεις ικανών να επανενεργοποιήσουν με βιώσιμο τρόπο την ευρωπαϊκή οικονομία.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει διαθέσει 25 δισεκ. ευρώ και έχει αναστείλει τους δημοσιονομικούς κανόνες στους οποίους υπόκεινται οι χώρες της Ευρωπαϊκής ‘Ένωσης. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει εν τέλει προς διάθεση ένα ποσό ύψους 750 δισεκ. ευρώ ως προσωρινή ομπρέλα. Δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά αλλά, αν και εκτιμούμε αυτές τις προσπάθειες, πιστεύουμε ότι δεν είναι επαρκείς.

Μια έκτακτη διασφάλιση ενός ποσού που δεν μπορεί ακόμη να ποσοτικοποιηθεί θα χρειαστεί, καθώς χώρες δεν μπορούν να αφεθούν στη στήριξη μόνον των δικών τους «δημοσιονομικών ποδιών».

Εάν έτσι εξελιχθεί η κατάσταση, τo βάρος του δημοσίου χρέους θα εκτοξευθεί σε διάφορες χώρες, άσχετα με το πόσο άνετος εμφανίζεται σήμερα ο δημοσιονομικός τους χώρος.Ως εκ τούτου τα δημοσιονομικά μέτρα θα στερούνται αξιοπιστίας και κατ΄αυτόν τον τρόπο θα προκαλέσουν αντιπαραγωγικές αντιδράσεις των αγορών που θα αυξήσουν τα ασφάλιστρα κινδύνου, θα διαταράξουν τις ευρωπαϊκές χρηματοπιστωτικές αγορές και στην Ευρωζώνη θα επιβαρύνουν υπερβολικά την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα: μια επανάληψη των κρίσεων του δημοσίου χρέους της περιόδου 2010-2012 σε μια ανυπολόγιστη κλίμακα. Ακόμη χειρότερα, κάθε περιορισμός στην ικανότητα των μεμονωμένων χωρών να καταπολεμήσουν την πανδημία και τις οικονομικές της συνέπειες θα είναι απειλή για τους λαούς των άλλων χωρών. Αν αυτή η σοβαρή έκτακτη περίσταση δεν αντιμετωπισθεί με τον κατάλληλο τρόπο, η υγεία και οι ζωές εκατομμυρίων πολιτών θα υποστούν υπαρξιακή απειλή.

Αντιμετωπίζουμε μια,χωρίς προηγούμενο, πρόκληση για το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χρειαζόμαστε μια, χωρίς προηγούμενο,στρατηγική για το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.Συνεπώς, ενώνουμε τις δυνάμεις μας για να ενθαρρύνουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση να κάνει ό,τι χρειαστεί (“whateverittakes”) για να καταπολεμήσει την πανδημία, να ανακουφίσει τον πόνο των πολιτών και να υποστηρίξει την οικονομία σε όλες τις χώρες, αναλαμβάνοντας έναν ενεργό ρόλο στη χρηματοδότηση, τον συντονισμό και την υλοποίηση των αναγκαίων μέτρων. Ως επακόλουθο,

ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ

Οι αναγκαίοι πόροι για την απάντηση στις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που πλήττουν όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συγκεντρωθούν σε ένα κοινό, κεντρικό Ταμείο,με την ευθύνη των θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (π.χ. της Ευρωπαϊκής Επιτροπής), με την αποφυγή μιας αύξησης του δημοσίου χρέους κάθε χώρας σε μη διατηρήσιμα επίπεδα. Κάθε χώρα μέλος μπορεί να έχει πρόσβαση σε αυτό το Ταμείο με βάση τεκμηριωμένες ανάγκες και συνεκτικά σχέδια που θα συμφωνηθούν με τον προαναφερόμενο θεσμό (π.χ. την Ευρωπαϊκή Επιτροπή) Σε περίπτωση δυσκολιών στη λήψη μιας απόφασης, οι πόροι θα μπορούσαν να διανεμηθούν στις χώρες μέλη κατ΄αναλογία του πληθυσμού τους.

Αναφορικά με τα μέσα που χρειάζονται για τη δημιουργία του Ταμείου, διάφορες προτάσεις υποβάλλονται. Σε συμφωνία με άλλες εκκλήσεις, που επίσης υποστηρίζουμε, προτείνουμε την έκδοση ευρωομολόγων που προτείνουμε να ονομασθούν “EuropeanRenaissanceBonds” [Ομόλογα για την Ευρωπαϊκή Αναγέννηση]. Τα συγκεκριμένα ομόλογα μπορούν να καλυφθούν από κάποια κοινή δημοσιονομική στήριξη ή από άλλα δημοσιονομικά εργαλεία που θα δημιουργηθούν adhoc, λαμβάνοντας υπόψη ότι ο φόβος του ηθικού κινδύνου δεν μπορεί να παίξει ρόλο υπό τις παρούσες συνθήκες. Επιπροσθέτως, ας υπογραμμίσουμε ότι αυτό το νέο κοινό χρέος δεν συνεπάγεται καμία αμοιβαία υποχρέωση υφιστάμενων κρατικών δανείων αλλά θα αφορούν μόνον στα έξοδα που απαιτούνται για την αντιμετώπιση του τεράστιου κοινού σοκ που πλήττει όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Αν αναδειχθεί μια συλλογική πολιτική βούληση και συναίνεση, δεν υπάρχει αξεπέραστο τεχνικό πρόβλημα.

Τελικά, γιατί δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση; Γιατί εμείς οι Ευρωπαίοι πολίτες θα παραμείνουμε όλοι μαζί, αν δεν είμαστε ικανοί να διαμορφώσουμε μια κοινή απάντηση σε έναν κοινό κίνδυνο που μας απειλεί; Χωρίς μια κοινή απάντηση, το μέλλον της Ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα κινδυνεύσουν σοβαρά.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να μετασχηματίσει αυτές τις δύσκολες μέρες σε μια ευκαιρία. Είναι η ώρα να αποδείξουμε το πραγματικό νόημα της μακράς διεργασίας ολοκλήρωσης που δημιούργησε την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους θεσμούς της Ευρωζώνης. Τώρα χρειάζεται επειγόντως κοινή δράση για να αποτραπεί μια αναντίστρεπτη ζημιά.

Κατερίνα Παπαβασιλείου