Η Τερέζα Μέι αντιμετωπίζει έναν – «ηράκλειο άθλο» – στην προσπάθειά της να πείσει τους βουλευτές του κόμματος της να αποδεχθούν μια συμφωνία Brexit. Η συμφωνία της Βρετανίδας πρωθυπουργού με την ΕΕ δεν πέρασε από τη Βουλή των Κοινοτήτων καθώς μόλις 202 βουλευτές ψήφισαν υπέρ ενώ 432 την καταψήφισαν. Στα «όχι» συμπεριλαμβάνονται και 118 βουλευτές του Συντηρητικού κόμματος που προς το παρόν δεν μπορούν να συμφωνήσουν σε ένα εναλλακτικό σχέδιο , εκτιμούν οι περισσότεροι αναλυτές.

Με βάση μια πρόσφατη έρευνα του ΒΒС (17/01) τους βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος μπορούμε να τους κατατάξουμε σε έξι βασικές ομάδες. Για την «ομαδοποίηση» ελήφθησαν υπόψη οι δημόσιες δηλώσεις τους για το Brexit , πρέπει όμως να επισημάνουμε ότι έχουμε να κάνουμε με μια ρευστή κατάσταση εφόσον ορισμένοι που υποστήριξαν τη συμφωνία που έφερε προς ψήφιση στο κοινοβούλιο η κ. Μέι μπορεί τώρα να είναι πρόθυμοι να στηρίξουν ένα άλλο σχέδιο για την απόσυρση της Βρετανίας από το ευρωπαϊκό μπλοκ. Σημειώνουμε επίσης ότι πολλοί βουλευτές του Συντηρητικού κόμματος που απέρριψαν τη συμφωνία κατά την ψηφοφορία στη βουλή στις 15 Ιανουαρίου επικαλέσθηκαν διάφορους λόγους για την απόφασή τους αυτή , ενώ άλλοι επικεντρώθηκαν περισσότερο στις εναλλακτικές λύσεις που θα προτιμούσαν αναφορικά πάντα με το Brexit.

Οι «φίλοι» της συμφωνίας Μέι
1 – Στο κοινοβούλιο η συμφωνία της Τερέζα Μέι είχε την έγκριση 202 βουλευτών. Σε αυτούς θα πρέπει να συνυπολογίσουμε τρείς βουλευτές του Εργατικού κόμματος και τρείς ανεξάρτητους. Από τους 196 βουλευτές του Συντηρητικού κόμματος που στήριξαν την πρωθυπουργό , οι 100 κατέχουν διάφορες κυβερνητικές θέσεις και είναι στο μισθολόγιο της κυβέρνησης.
Η συμφωνία της κ. Μέι προβλέπει την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά και την τελωνειακή ένωση , χωρίς να γνωρίζουμε σε αυτή τη φάση της διαδικασίας απόσυρσης περισσότερες λεπτομέρειες για τις μελλοντικές εμπορικές σχέσεις της χώρας με την ΕΕ. Με βάση αυτή τη συμφωνία τα αρκετά πολύπλοκα ζητήματα που προκύπτουν πρόκειται να διευθετηθούν κατά τη μεταβατική περίοδο διάρκειας 21ενός μηνών μετά την 29η Μαρτίου που είναι η καταληκτική ημερομηνία του διαζυγίου της Βρετανίας με την ΕΕ. Επίσης διασφαλίζεται η προστασία των δικαιωμάτων των Ευρωπαίων πολιτών ενώ το Λονδίνο δεσμεύεται να καταβάλλει στις Βρυξέλλες το ποσό των £ 39 δισ. – «έξοδα διαζυγίου».

Το «επάρατο» backstop
2 – Περίπου 45 βουλευτές επιδιώκουν την κατάργηση του backstop. Το backstop έχει σκοπό να εξασφαλίσει ότι ανεξάρτητα με το τι θα συμβεί στις υπόλοιπες διαπραγματεύσεις στη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου δεν θα υπάρξει ένα – «σκληρό σύνορο» – μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας και της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας. Έτσι, ακόμη και αν το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο εγκαταλείψει την ΕΕ χωρίς ρυθμίσεις εμπορίου ή ασφάλειας, δεν θα υπάρξουν ξαφνικά συνοριακοί έλεγχοι και περιορισμοί στο νησί της Ιρλανδίας.
Το «δίχτυ ασφαλείας» για τα ιρλανδικά σύνορα είναι το «πικρό χάπι» που δεν προτίθεται να «καταπιεί» το κόμμα των Δημοκρατικών Ενωτικών (DUP) της Βόρειας Ιρλανδίας για να υποστηρίξει τη συμφωνία Brexit της Τερέζα Μέι. Η Βρετανίδα πρωθυπουργός θα ήθελε να αποσύρει το backstop από τη συμφωνία με την ΕΕ αλλά προς το παρόν δεν φαίνεται να συμφωνούν οι Βρυξέλλες.

Το καναδικό μοντέλο
3 – Περίπου 39 βουλευτές πιστεύουν ότι μπορεί να υπάρξει μια καλύτερη συμφωνία από αυτή που έχει αποδεχθεί η κ. Μέι. Ο πρώην υπουργός με αρμοδιότητα το Brexit Ντέϊβιντ Ντέϊβις εδώ και καιρό έχει εκφρασθεί ανοικτά υπέρ μιας συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου με την ΕΕ όπως έχει συνάψει σχετικά πρόσφατα με τις Βρυξέλλες ο Καναδάς. Μια τέτοια συμφωνία την υποστηρίζουν βουλευτές υπέρμαχοι του Brexit όπως ο πρώην υπουργός των Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον και ο Τζέϊκομπ Ρις – Μογκ.
Οι βουλευτές που στηρίζουν την – «καναδική λύση» – επιδιώκουν η Τερέζα Μέι να – «εκμεταλλευτεί πολιτικά» – την συντριπτική της ήττα στη Βουλή των Κοινοτήτων και να την χρησιμοποιήσει ως -» διαπραγματευτικό χαρτί» – στις συνομιλίες με την ΕΕ για πετύχει μια καλύτερη συμφωνία. «Αν δεν τα καταφέρει τότε θα πρέπει η πρωθυπουργός να επισπεύσει τις προετοιμασίες για μια μη-συμφωνία Brexit» , λένε αυτοί οι βουλευτές.
O Καναδάς έχει μια πιο χαλαρή εμπορική σχέση με την ΕΕ από αυτή που προτείνει η κ. Μέι με – «μηδέν δασμούς και μηδέν ποσοστώσεις» – σε όλες τις εισαγωγές και εξαγωγές. Ο κ. Ντέϊβις θα ήθελε να γίνει μια τέτοια συμφωνία που θα είναι όμως εμπλουτισμένη με επιπρόσθετες ρυθμίσεις που θα αφορούν κυρίως τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Η Τερέζα Μέι αποκλείει αυτή τη λύση με το βασικό επιχείρημα ότι δεν θα επιλύσει το πρόβλημα των ιρλανδικών συνόρων. Οι αντίπαλοι της πρωθυπουργού διατείνονται ότι έχουν δοθεί υπερβολικές διαστάσεις σε αυτό το ζήτημα.

Η μη-συμφωνία Brexit
4 – Περίπου 17 βουλευτές υποστηρίζουν την απόσυρση της Βρετανίας από την ΕΕ χωρίς συμφωνία. Ένας από αυτούς είναι ο σερ Μπιλ Κας που θεωρεί ότι οι φόβοι για την κατάρρευση της βρετανικής οικονομίας λόγω – «μη συναινετικού διαζυγίου» – είναι αβάσιμοι και ότι εντάσσονται στην – «εκστρατεία εκφοβισμού» – που στόχο έχει τους Brexiteers. O κ. Κας και οι ομοϊδεάτες του ισχυρίζονται ότι η βρετανική οικονομία μπορεί – «να ανθίσει» – κάτω από τη σκέπη του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου. Από την πλευρά της η Τερέζα Μέι αρνείται να απορρίψει το ενδεχόμενο μιας μη- συμφωνίας Brexit μολονότι τονίζει ότι δεν θα ήθελε να συμβεί κάτι τέτοιο.

Το δεύτερο δημοψήφισμα
5 – Τη διεξαγωγή ενός δεύτερου δημοψηφίσματος προτείνουν περίπου 9 βουλευτές . Ανάμεσα τους ο Ντομινίκ Γκριβ και η Σάρα Γουόλαστον. Αλλά δεν είναι καθόλου σαφές ότι υπάρχει στη Βουλή η απαιτούμενη πλειοψηφία για μια τέτοια εξέλιξη. Επιπρόσθετα είναι και τεχνικά αδύνατη από άποψη χρόνου η διεξαγωγή ενός δεύτερου δημοψηφίσματος ως τις 29 Μαρτίου όπου είναι προγραμματισμένη η αποχώρηση της Βρετανίας.
Η κ. Μέι επανειλημμένα έχει εκφράσει την αντίθεσή της σε μια δεύτερη προσφυγή στις κάλπες για το θέμα των σχέσεων του Ηνωμένου Βασιλείου με την ΕΕ αλλά δεν θα πρέπει να αποκλείεται τελείως το ενδεχόμενο εαν το Εργατικό κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στηρίξει αυτή την εναλλακτική λύση για να ξεπεραστεί το σημερινό αδιέξοδο, η πρόταση για ένα δεύτερο δημοψήφισμα να έχει την έγκριση της πλειοψηφίας των μελών του κοινοβουλίου. Αλλά πρόκειται για – «μεγάλο εάν» …

Η λύση Νορβηγία plus
6 – Υπάρχει και μικρός αριθμός βουλευτών , όπως ο Ρόμπερτ Χάλφον, που καταψήφισαν τη συμφωνία της Τερέζα Μέι επειδή προτιμούν μια συμφωνία με βάση το νορβηγικό μοντέλο – «μαλακό Brexit». Το ενισχυμένο νορβηγικό μοντέλο – «Νορβηγία plus» – εξασφαλίζει την παραμονή της Βρετανίας στην τελωνειακή ένωση και στην ενιαία αγορά , είτε μόνιμα είτε έως ότου υπάρξει λύση στο θέμα των ιρλανδικών συνόρων. Ένα «μαλακό Brexit» θα ήθελαν οι βουλευτές Νικ Μπολς, Τζον Στίβενσον, Κέβιν Χόλινρεϊκ, σερ Όλιβερ Λέτουιν και Τζοτζ Γιούστις.
Η Νορβηγία είναι μεταξύ των τεσσάρων μελών της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών (Efta) – όπως ήταν και το Ηνωμένο Βασίλειο πριν από την ένταξή του στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα το 1973.Ένα τέτοιο Brexit θα μπορούσε να περιορίσει την οικονομική ζημία, αλλά απαιτεί συνεχή ελευθερία μετακινήσεων, που στο Λονδίνο είναι πολιτικά δύσκολο να γίνει αποδεκτό . Επίσης, ανώτεροι Νορβηγοί πολιτικοί έχουν ήδη δηλώσει ότι δεν καλωσορίζουν το ενδεχόμενο να επανέλθει στην Efta το Ηνωμένο Βασίλειο.

Βύρων Καρύδης